Asbestpapier was mij onbekend, maar ook papier van kroos heb ik nog nooit in handen gehad. In 1665 werd in Koog aan de Zaan octrooi verleend om papier uit kroos te vervaardigen. Welke kleur dit papier had, vermeldt de historie niet.
De Duitse botanicus/entomoloog Jakob Christian Schäffer schreef een eeuw later zijn Versuch und Muster, ohne alle Lumpen oder doch mit einem geringen Zusatze derselben Papier zu machen (Regensburg 1765).* Met 15 monsters van papier dat gemaakt is van wespennesten, boerenkoolstronken, brandnetels en bijvoorbeeld mos.
De papierindustrie was aan het einde van de 18e eeuw naarstig op zoek naar nieuwe grondstoffen. Lompen waren duur en schaars. De situatie werd des te nijpender doordat de vraag naar boeken, kranten en tijdschriften exponentieel toenam. Een lompencrisis dreigde.
Met planten- of houtvezels hoopte men een goed alternatief te hebben gevonden. De Nieuwe Algemene Konst- en Letterbode (1800) geeft een indrukwekkend overzicht van wat er allemaal mogelijk is:
- Afgetrokke Thee-bladen.
- Kroos.
- Gele Bloem van Damast.
- Witte Bloem van Damast.
- Bloem: de goude knoop.
- Bladen van Persikebomen.
- Bladen van Tulpen.
- Witte Veren van Pennen.
- Stroo.
- Zaagsel.
- Schillen van Dop-Erten.
- Bladen van Kropsla.
- Gras.
- Bloem: de Blaauwe klok.
- Schillen van Grote Bonen.
- Binnenste der Schillen van Grote Bonen.
- Schillen van Komkommers.
- Hooi.
- Struiken van Bloemkool.
- Thee-bladen en Witte Lompen.
- Thee-bladen van Graauwe Lompen.
- Papavers.
- Snippers van beschreven Papier.
- Oude Couranten.
- Bevroren Aardappelen.
- Doppen van Canaries-Zaad.
- Schillen van Aalbessen.
- Sielen van dito.
- Paardebloemen.
- Gist van Aalbessen-sap.
- Anjelieren.
- Afgetrokken Caneel.
- Schillen van Peren.
- Schillen van Chinaas-Appelen.
- Binnenste van Chinaas-Appelen Schillen.
- Schillen van Citroenen.
- Binnenste van Citroen-Schillen.
- Saphuizen van dito.
- Schillen van Aardappelen.
- Schillen van Dopbonen.
- Binnenste van Schillen van Dopbonen.
- Schillen van grote Noten.
- Kruisen van dito.
- Schillen van Blaauwe Druiven.
- Dito van Witte Druiven.
- Schillen van Persiken.
- Stof van den Vloer.
- Blaauwe Stof.
- 4/5 Zaagsel en 1/5 Lompen.
- Afgetrokken Salie-bladen.
* Nederlandse vertaling: Proefnemingen en monster-bladen, om papier te maaken zonder lompen, of met een gering byvoegzel derzelven, Amsterdam, J.C. Sepp, 1770 (2 vol. in-4). – zie afbeelding titelpagina.
Geef een reactie